Minister Finansów wprowadził rozwiązania w celu lepszego wykrywania oszustw podatkowych (m.in. mechanizm odwrotnego obciążenia^, instytucja odpowiedzialności solidarnej nabywcy^, jednolity plik kontrolny ), a także skuteczniejszego zabezpieczania zobowiązań na majątku podatnika (m.in. wyposażenie dyrektora urzędu kontroli skarbowej od 1 stycznia 2016 r. w kompetencje do wydawania decyzji o zabezpieczeniu zobowiązania podatkowego na majątku podatników). Minister Finansów poinformował jednocześnie, że prowadzone są prace w celu elektronicznej wymiany informacji, poprawy funkcjonalności systemu Egapoltax, rozwoju systemu OGNIVO33). Zastosowane rozwiązania okazały się niewystarczające dla ograniczenia zagrożeń dla gromadzenia dochodów budżetu państwa. Potrzebne są dalsze działania, w tym dotyczące zmian w obowiązującym prawie, w celu zmniejszenia liczby popełnianych przestępstw podatkowych, co skutkowałoby istotnym zmniejszeniem wartości zaległości podatkowych. O ile dotychczasowe zmiany i usprawnienia w działalności służb skarbowych wpłynęły na szybsze i skuteczniejsze odzyskiwanie należności od podatników legalnie prowadzących działalność gospodarczą, o tyle nie przynoszą pozytywnych efektów wobec zaległości powstałych w wyniku oszustw podatkowych. Zdaniem NIK do egzekwowania tych zaległości konieczna jest zmiana metod działania i stosowanie narzędzi właściwych do ścigania przestępstw.W trakcie kontroli stwierdzono opóźnienia w odpisywaniu przedawnionych zaległości, które dotyczyły 17,3% liczby i 20,5% kwoty badanych zaległości. Wyniki kontroli upoważniają do skierowania pod adresem Ministra Finansów następujących wniosków o: 1) wyposażenie organów egzekucyjnych w niezbędne narzędzia i instrumenty umożliwiające egzekwowanie podatku z wydawanych decyzji, m.in.: - ułatwienie wierzycielom, organom egzekucyjnym oraz organom właściwym do dokonania zabezpieczenia na majątku podatnika dostępu do baz danych (rejestrów) w celu poszukiwania majątku dłużników podatkowych i osób trzecich zobowiązanych do zapłaty podatku, a także kontaktu z osobami upoważnionymi do reprezentowania podmiotu; - wypracowanie we współpracy z właściwymi organami zapewnienia zgodności ze stanem faktycznym danych rejestracyjnych podmiotu w organie podatkowym i w Krajowym Rejestrze Sądowym; 2) zwiększenie współpracy organów podatkowych i organów kontroli skarbowej z Generalnym Inspektorem Kontroli Finansowej, prokuraturą i Policją w celu identyfikowania zagrożeń i wykrywania organizatorów przestępstw podatkowych; 3) egzekwowanie od podległych organów podejmowania działań mających na celu eliminację z rynku podmiotów uczestniczących w przestępstwie podatkowym, dokonujących nielegalnych transakcji, w tym wykreślania oszustów z rejestru podatników VAT; 4) nadal aktualny jest wniosek o wypracowanie rozwiązań zmierzających do zahamowania wzrostu zaległości podatkowych; 5) wypracowanie w porozumieniu z innymi organami państwa koncepcji wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 października 2013 r. sygn. akt SK 40/12. Problem niekonstytucyjności przepisu art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej może mieć znaczący wpływ na realizację dochodów podatkowych. Hipoteką zabezpieczono około 6,2 mld należności głównej, a zastawem skarbowym około 2 mld zP. Skutkiem uchylenia art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej byłaby konieczność przyspieszenia na masową skalę postępowań egzekucyjnych z rzeczy obciążonych hipoteką lub zastawem skarbowym, co do których nie upłynął termin przedawnienia lub odpisania z ewidencji zaległości, które uległy przedawnieniu. Ze względu na rozmiar i skalę czynności te będzie należało objąć nadzorem. Sprawdzenie, w jakim stopniu zabezpieczenie w postaci hipoteki przymusowej i zastawu skarbowego spełnia swoją funkcję (zabezpiecza i umożliwia odzyskanie wierzytelności), a w jakim stopniu jest tylko „przedłużeniem w czasie trwania zobowiązania" wymaga, zdaniem NIK, odrębnego zbadania. Z punktu widzenia poszanowania standardów państwa prawa, wykonanie zalecenia wynikającego z treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 października 2013 r. (SK 40/12), wymaga pilnej interwencji ustawodawcy.