RZECZPOSPOLITA POLSKA MINISTER FINANSÓW Paweł Szałamacha
BMI5.054.1.2016
Pan
Marek Kuchciński Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marszałku.
W odpowiedzi na interpelację nr 253 Pani Poseł Anny Elżbiety Sobeckiej z dnia 29 grudnia 2015 r., dotyczącej założeń i kierunków działań Ministerstwa Finansów w VIII kadencji Sejmu, uprzejmie informuję, iż podstawowym wyznacznikiem aktywności Ministra Finansów i pracowników Ministerstwa Finansów będzie program wyborczy, a także program działania Rady Ministrów zaprezentowany przez Premier Beatę Szydło w expose wygłoszonym przed Parlamentem RP 18 listopada 2015 r.
W szczególności najważniejszymi kierunkami działań Ministerstwa Finansów w VIII kadencji Sejmu będą:
Zapewnienie finansowania programu rodzinnego „500 plus”
Program „500 plus” to system wsparcia rodzin, w ramach którego wypłacane będzie świadczenie rodzicom lub opiekunom prawnym w wysokości 500 zł na dziecko w rodzinie. Całkowita kwota zabezpieczona na ten program w projekcie ustawy budżetowej na 2016 rok uchwalonym przez Radę Ministrów 21 grudnia 2015 r. wynosi 17.055.090 tys. zł, z czego 15.355.090 tys. zł zawarto w budżetach wojewodów oraz 1.700.000 tys. zł w rezerwie celowej poz. 77 Środki na realizację ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Program będzie sfinansowany z dochodów podatkowych obejmujących przede wszystkim podatek od niektórych instytucji finansowych oraz podatek od sklepów wielkopowierzchniowych. Program „500 plus” jest traktowany przez Radę Ministrów priorytetowo. Przewidywana data uruchomienia wypłat w ramach projektu to 1 kwietnia 2016 roku.
Wzmocnienie pozycji kraju wobec rynków finansowych oraz zmniejszenie zależności kraju od zewnętrznego finansowania długiem
Aktualny poziom zadłużenia zagranicznego (wg kryterium miejsca emisji) wynosi 297 169,2 mln zł, co stanowi 33,9% państwowego długu publicznego.
Celem Ministerstwa Finansów będzie redukcja tej proporcji. Stanowisko to zostało wyrażone w Strategii zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 20162019 przyjętą przez Radę Ministrów 15 grudnia 2015 r. Udział długu nominowanego w walutach obcych w długu Skarbu Państwa będzie obniżany w tempie uzależnionym od warunków rynkowych i budżetowych, docelowo poniżej 30%.
W tej materii rząd Beaty Szydło ma już pierwsze sukcesy na swoim koncie. W dniu 7 stycznia 2015 roku odbył się przetarg sprzedaży obligacji skarbowych, na którym sprzedawano obligacje 5-letnie stałoprocentowe (seria PS0421, data wykupu 25.04.2021). Zgłoszony popyt wyniósł 7.240 mln zł, sprzedano papiery o wartości nominalnej 4.555 mln zł z rentownością 2,382%. W opinii Ministerstwa Finansów jest to jednoznaczny wyraz wiarygodności rządu, ale także silnego potencjału krajowych podmiotów finansowych, który pozwoli na zmniejszenie stosunku zadłużenia krajowego do zadłużenia zagranicznego.
Redukcja luki podatkowej
Największym defektem polskiego systemu dochodów podatkowych jest istnienie tak zwanej luki podatkowej, która jest różnicą między kwotą danin, które zostały odprowadzone do budżetu państwa oraz kwotą danin, które powinny być odprowadzone. Rozmiar luki podatkowej jest wyznacznikiem efektywności poboru dochodów budżetowych. Według różnych szacunków rozmiar luki w Polsce w ramach samego podatku VAT wynosi około 40 miliardów złotych i jest to jeden z gorszych wyników w relacji do przychodu z VAT wśród państw europejskich.
Redukcja luki podatkowej jest zatem kluczowym działaniem, które w bezpośredni sposób może przyczynić się do zwiększenia dochodów podatkowych. W tym celu Ministerstwo Finansów podejmuje konkretne działania:
a) wprowadzenie do polskiego systemu prawnego klauzuli obejścia prawa podatkowego: wprowadzenie tej instytucji prawnej jest niezbędne do efektywnej egzekucji należności od przedsiębiorstw, które naginają prawo żeby zmniejszyć wymiar podatku należnego; klauzula obejścia prawa jest wykorzystywana w sytuacjach, w których podmiot nie łamie prawa w sensie formalnym, ale w sposób oczywisty działa na szkodę budżetu państwa; po wprowadzeniu klauzuli organy podatkowe będą miały możliwość podważenia transakcji, które są fikcyjne,
b) kontrola cen transferowych: w ostatnich miesiącach Ministerstwo rozpoczęło działania, które mają na celu zapobieganie nadużyciom w zakresie stosowania cen transferowych, czyli ustalania nierynkowych warunków transakcji dokonywanych między spółkami powiązanymi kapitałowo lub osobowo; w pierwszej kolejności Ministerstwo wydało komunikat, w którym zachęca przedsiębiorstwa do dobrowolnej korekty zeznań podatkowych w tym zakresie; w dalszej kolejności organy kontroli skarbowej i organy podatkowe rozpoczną kontrole dużych podmiotów gospodarczych, skoordynowaną i ukierunkowaną na ocenę prawidłowości stosowania cen transferowych; ponadto, niezależnie od bieżących kontroli tego zagadnienia, obecnie prowadzonych jest 14 skoordynowanych kontroli skarbowych, które mają zbadać stopień nieprawidłowości w wybranych spółkach; większość z nich zakończy się w marcu bieżącego roku, ale już teraz jedna z nich przyniosła efekt - kontrolowanej spółce zmniejszono zadeklarowaną stratę podatkową o kwotę ok. 1,2 miliona zł,
c) reforma systemu podatkowego: reforma będzie obejmowała kompleksowe zmiany systemowe, które powinny wpłynąć na zwiększenie wysokości wpływów do budżetu państwa, poprawić efektywność mechanizmów kontroli i pozwolić na skuteczniejszą walkę z oszustwami podatkowymi; zawarte w reformie zmiany obejmują podatek od towarów i usług, podatki dochodowe, a także regulację rynku gier hazardowych,
d) rozwój rozwiązań informatycznych: szereg działań związanych ze stworzeniem i implementacją nowoczesnych systemów komputerowych, których zastosowanie pozwoli na podniesienie efektywności ściągalności istniejącego systemu dochodów publicznych; szczegóły dotyczące informatyzacji przedstawiono w kolejnym punkcie.
Informatyzacja resortu finansów
Podstawową wadą obecnie stosowanych rozwiązań informatycznych w resorcie finansów jest brak jednolitego i spójnego systemu informacyjnego. Dotychczas w ramach resortu finansów rozwijane były rozwiązania wyspowe (silosowe), czyli systemy informacyjne zogniskowane wokół głównych domen biznesowych resortu finansów (Administracja Podatkowa, Służba Celna, Budżet Państwa), które nie są ujednolicone i w pełni zintegrowane. Co więcej, ich dotychczasowa budowa i wdrożenie dalece odbiegały od standardów - systemy były wprowadzane z dużym opóźnieniem i pośpiechem, dostarczane rozwiązania zawierały liczne błędy programistyczne, często zawodziła też komunikacja pomiędzy wykonawcą systemu i przedstawicielami resortu finansów. Dążenie Ministerstwa Finansów do naprawy dochodów podatkowych Państwa, w tym w szczególności do ograniczenia nienależnych zwrotów VAT oraz nierzetelnego deklarowania podstawy opodatkowania i kwot podatku VAT, wymusza podjęcie w 2016 roku dynamicznych działań zmierzających do:
a) centralizacji systemu obsługującego rozliczanie podatku VAT, gwarantującego szybki dostęp z jednego miejsca do rozproszonych obecnie danych,
b) efektywnego pozyskiwania dodatkowych danych, w zakresie operacji zakupów i sprzedaży VAT, którymi obecnie administracja skarbowa nie dysponuje,
c) rozwoju narzędzia analitycznego, umożliwiającego służbom kontrolnym administracji skarbowej, dokonywanie złożonych analiz dostępnych danych w celu wykrywania oszustw podatkowych,
d) zintegrowania systemów informatycznych dla Krajowej Administracji Skarbowej.
Dążenie Ministerstwa Finansów do świadczenia coraz efektywniejszych usług wychodzi naprzeciw oczekiwaniom interesariuszy resortu finansów (obywateli, przedsiębiorców oraz instytucji publicznych), wpisuje się również w strategiczne kierunki rozwoju nakreślone dla polskiej i europejskiej administracji. Zakładany rezultat tych projektów oraz uzyskaną cyfrową synergią działań projektowych pozostałych resortów i instytucji umożliwią stworzenie spójnego i zintegrowanego Systemu Informacyjnego Państwa.
Reforma administracji skarbowej i powstanie Krajowej Administracji Skarbowej
W ramach reformy administracji podatkowej i celnej planowane jest utworzenie jednolitej administracji skarbowej, zajmującej się gromadzeniem dochodów budżetowych. Zmieniona struktura składałaby się z jednolitych - zarówno na poziomie lokalnym, jak i regionalnym - jednostek administracji skarbowej.
Krajowa Administracja Skarbowa byłaby odpowiedzialna za realizację wszystkich zadań związanych z poborem należności podatkowych i celnych, począwszy od procesu rejestracji podmiotów, poprzez obsługę deklaracji i innych dokumentów podatkowych i celnych, kontrolę prawidłowości realizacji obowiązków podatkowych, rozliczanie wpłat i ich dystrybucję, aż do stosowania środków przymusowego dochodzenia powstałych zaległości.
Powstanie KAS wiązałoby się z szeregiem korzyści, zarówno z perspektywy organów publicznych, jak i podatników. Zakłada się, iż nastąpi zmniejszenie zatrudnienia o 10 - 15% w stosunku do stanu obecnego. Ponadto, przewidywana konsolidacja będzie skutkowała zwiększeniem skuteczności i efektywności w zwalczaniu oszustw podatkowych i odzyskiwaniu zaległości podatkowych i celnych. Istotne będą także liczne usprawnienia obsługi podatnika, który uzyska dostęp do bardziej efektywnego i jednolitego systemu usług. Ministerstwo zakłada, że będzie to skutkowało poprawieniem wizerunku organów administracji skarbowej oraz ich relacji z podatnikami.
Przewidywana data rozpoczęcia funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej to 1 stycznia 2017 roku.